Suwat ni F. Sionil Jose
Dear Noynoy,
Di ikay akong gibotaran apan kay ikaw may gipili sa katawhan, kinahanglang mopaluyo mi nimo ug mangaliyang magmalampuson ka. Apan wa kay ikapanghambog nga kabilin. Ang imong apohan nakigkonsabo sa mga Hapones. Nahibawo ini ang imong amahan. Nga wa say kabilin kay wa ma-presidente.
Pasayloa kong motambag nimo bisan wa pangayoi. Likayi ang hambog; gilibotan kag mga sipsip. Kinahanglang magpaubos ug maminaw sa imong konsiyensiya. Hinumdomi, ang mga kabos—pipila nila naa sa imong hacienda—maoy kataposang mohukom nimo.
Tungod sa imong kaadunahan, gamay rag nahibaw-an sa atong nasud ug katawhan. Pangayoang tabang sa labing takos—nga di motrabaho sa kagamhanan ni moduol nimo. Pangitaa sila.
Hinaot mahimo kang rebolusyonaryo. Ayaw kahadlok sa rebolusyon. Nga di kinahanglang duguon kanunay. Ang imong amahan gustong mobungkag sa labing gamhanang babag sa kalamboan—ang oligarkiya nga nahimutangan nimo ug sa imong pamilya. Aron molampos, budhii ang imong hut-ong. Kon di mabungkag ang oligarkiya, paningkamoting ang ilang katigayonan makapalambo sa nasud, pinaagi sa pagpabalik sa binilyon nga ilang gitagoan sa ubang kanasuran. Di ni nimo matuman sa unom ka tuig, apan makasugod ka.
Gukdang mga kawatan. Ang imong inahan wa mohimo ini—wa niya bilanggoa si Imelda. Bantaying iyang mga anak—wa silang kaapil sa pangawat apan nakapahimus sa binilyon nga gikawkaw sa ilang mga ginikanan. Ang mga Marcos nahibalik sa gahom, nagbugalbugal sa atong kalimtanon.
Nakaila ka sa labing dagkong kawatan sa sud ug gawas sa kagamhanan, ang gamhanang smugglers ug tikasan sa buhis—kaisog ray gikinahanglan pagpuhag nila. Isog ang imong amahan—hinaot gibinlan ka niya sa dakong bahin ini.
Labaw sa tanan, gukdang mga mamumuno sa imong amahan. Dugo ug katungdanan ang mopugos nimo. Si Cory iya rang asawa—ikaw ang iyang bugtong anak lalaki. Ang imong pamunoan sukdon sa pagkasulbad ning labing bantang nga krimen nga nihikaw nato og tinuorayng pangu.
Gihigugma namo ang imong inahan—siyay nihiusa nato pagpalagpot sa gikasilagang diktador. Apan ang iyang pamunoan usa ka katalagman. Nagtukod siyag rebolusyonaryong kagamhanan nga way nahimong rebolusyonaryo. Nisaad og kausaban sa yuta apan apan katuman. Ug iyang gigamit ang Edsa 1 pagbanhaw sa oligarkiya.
Nahimo siyang presidente kay iyang bana gibuno ug nahimo kang presidente kay imong inahan namatay. Bisan pa, anak ka sa imong amahan ug mahimo ka nga—alang sa kaayuhan sa nasud ug katawhan—mokab-ot sa kabantog nga wa maabot sa imong mga ginikanan.
85 anyos na ko ug nagbangotan sa kapakyas sa tulo ka henerasyon sa atong mga lider! Sa di pa motaliwan, palihug pakit-a ko nga ang masulub-on natong nasud mahaw-as sa lang-og nga basurahan. Mahimo kang manluluwas kon makaluwas sa napakyas nga saad sa imong amahan.
Malaumon,
F. Sionil Jose
(Minubo ug mapangahasong hubad sa suwat sa usa sa labing bantogang magsusuwat sa atong panahon nga napatik sa Philippine Star.) [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com