Arangkada of Leo Lastimosa for June 1, 2009

                        SAGANG SA HILANAT

 

            Ang Pilipinas maoy labing daghan og kaso sa makamatay nga kagaw sa hilanat sa habagatan silangang Asya.  Duna nay 16 ka natino nga mga kaso.  Mas daghan kay sa lima sa Taiwan, upat sa Singapore, tulo sa Thailand, tulo sa Cambodia ug duha sa Malaysia.  Nakatampo ta sa 1,562 ka bag-ong mga kaso nga natino sa World Health Organization (WHO) ug sa kinatibuk-ang 17,072 ka kaso sa 55 ka nasud.

            Sa Pilipinas sab nasaksihan ang usa sa labing paspas nga pagdaghan sa mga kaso.  Matag adlaw nadugangan.  Sukwahi sa pasalig sa kagamhanan nga pulos gikan sa gawas ang kagaw, may mga natakdan na sa atong kabaybayonan, sama sa ikatulong pasyente sa Sugbo nga nakakuha sa kagaw gikan sa duha ka Taiwanese atol sa kasal sa Zambales.

-o0o-

            Wa makalangay sa pag-abli sa klase ang pagsulbong sa mga kaso sa makamatay nga hilanat sa Pilipinas.  Kini bisan sa sibaw nga pasidaan gikan sa nagpakabana nga mga hut-ong sa katilingban nga dako ang kahigayonan nga mosamot pagpaspas ang pagkatap sa kagaw ug mas mameligro ang mga bata, nga tungod sa kahuyang sa ilang immune system maoy kasagarang mabiktima, kon magtapok nang mga tinun-an sa mga tulonghaang publiko karong semanaha ug mga tulonghaang pribado sunod semana.

Apan nagkauyon ang Department of Education (DepEd) ug Department of Health (DOH) nga suspensuhon dayon ang klase sa mga tulonghaan nga dunay usa o mas daghan pang matino nga mga kaso.

-o0o-

            Ang nakaapiki ning paagi nga gihuptan sa kagamhanan mao nga di dayon mopakita og timaan ang makamatay nga kagaw bisan nakatakod na sa biktima.  Maabtan una og lima ngadto sa napu ka adlaw sa di pa hilantan, ubhon o sip-unon ang pasyente.  Nga makatakod na sa mga nakaduol bisan sa mga adlaw nga wa pa siya masakit.

            Sama sa nahitabo sa inahan ug anak nga Taiwanese nga gawasnong nitambong og kasal sa Zambales ug nakapaduol sa ubang pasahero sa ilang mga lakaw sa Luzon ug sa kaulohan.  Pagtugpa na sa Taiwan sila namatikdang may hilanat.  Pipila sa mga nakaduol nila sa Zambales uwahi nang natino nga natakdan sa kagaw.

-o0o-

            Di hinuon mahimo nga mohunong ta sa inadlaw natong kalihokan tungod lang sa hulga sa sakit.  Dakog ikatabang pagpakgang sa pagkatap sa kagaw ang atong pagpanghunaw ug paglikay paghikap sa atong baba ug mata.  Dako sang konsuylo nga ang kagaw nga nakasud sa Pilipinas di sama kabangis, ang unang tulo gani ka pasyente nakagawas na sa tambalanan.

            Makatabang sang ubang mga lagda sa DepEd ug DOH:  (1) Ang mga tinun-an nga hilantan di una pa-eskuylahon, hatagan lag kahigayonan nga makaapas sa klase; ug (2) kon may hilantan sa tulonghaan, ibuwag gikan sa ubang tinun-an sa di pa dad-on sa tambalanan alang sa dugang paghiling.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 31, 2009

                        KOBE SA FINALS

 

            Haskang ngilngiga ni Kobe Bryant.  Gipahilom niya ang tanang nagduda sa iyang katakos pagdominar sa Western Conference sa NBA.  Samtang magpadayon ang pagduda makaambas ba siya ni Michael Jordan ug makadaog bag korona nga wa si Shaquille O'Neal, napamatud-an nang Kobe nga siya ang labing maayong magduduwa sa kasadpan karon.  Nga hilaw pa diay si Carmelo Anthony sama sa iyang kaubanan sa Denver Nuggets.

            Gipili nilang Kobe ug kaubanan sa Los Angeles Lakers ang kataposang pakigharung sa Nuggets pagpasundayag sa ilang labing maayong duwa.  Si Kobe mapailubon nga niapud-apod sa bola sa wa pa hingpit mobanos.  Ang ilang depensa ug kahingigo angayng kalisangan ni bisan kinsang moabante pagpakigsakbang nila sa NBA Finals.

-o0o-

            Karong nagpaabot na si Kobe kinsay sunod nilang ikasakbang, matino sab takos ba si Lebron James nga itandi niya.  Kon sa makausa pa, maluwas na sang Lebron ang Cleveland Cavaliers gikan sa pagkalagpot sa korte sa Orlando Magic, aron pagpugos sa ikapito ug kataposang duwa sa ilang kaugalingong tugkaran, makapataas si Lebron sa iyang agtang.

            Apan kon lubaon silang Dwight Howard ug kaubanan sa ikaunom nga duwa, si Lebron way kalainan sa iyang kadungan nga si Carmelo:  Maayong moduwa, mahimo ganing mas maayo kay ni bisan kinsa, apan di kamaong mopalambo sa duwa sa iyang kaubanan.  Susamang Jordan sa wa pang unom ka mga korona sa Chicago Bulls.

-o0o-

            Magpiyesta ang panudlanan sa NBA kon mahinayon ang panag-abot nilang Kobe ug Lebron sa finals.  Bisan sa buyag ni Howard nga ang panghinaot dakong insulto sa Magic, way makapugong sa kahigwaos pagsaksi sa panagbangga sa duha ka labing dagkong bituon sa liga.

            Maong daghang magbantay di lang sa mga magduduwa kon dili sa pito sa referees sa ikaunom nga duwa sa Cavs ug Magic.  Tungod sa di mamatay nga huhungihong nga dunay sindikato tali sa NBA, networks ug mga sugarol nga mas ganahan sa mas mabulokong teams sama sa Cavs kay sa bag-ong sulbong sama sa Magic.  Nga di maggamit sa fans sa Nuggets batok sa Lakers.  Kumbinsido nang ang Nuggets ang nagpilde sa ilang kaugalingon.

-o0o-

            May sukaranang kahadlok sa fans nilang Kobe ug Lakers nga mas kuyawng ikaatbang sa finals ang Magic kay sa Cavs.  Mas lisod bantayan ang higanteng si Howard ug iyang kaubanang pulos hingigo sa bisan asang bahin sa korte kay ni Lebron, bisan unsa niya kamaayo, kansang kaubanan mas ganahan nga magsige lag lawog sa bola niya.

            Si Phil Jackson, nabantog sa iyang pagka Zen master sama sa pagka head coach sa Lakers, mas makapasabot sa umaabot:  Way nahibawo asa ligid ang bola, sud ba sa ring o gawas ba sa korte; mangindahay lang silang makaduwa sa duwa nga may kahigayonan silang modaog.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 30, 2009

                HALAD SA DANAO

 

            Danao Civic Center, Danao City—Naglawod ang mga aplikante nga nidagsang dinhi alang sa Halad sa Katawhan sa Danao (3^rd Overseas ug Local Job Fair).  Bisan sa kainit sa adlaw sa sayong buntag ug sa kakusog sa bunok sa uwan atol sa pormal gyod nga pagsugod sa kalihokan pagka alas-9.  Kaliboan ka kahigayonan sa trabaho ang gitanyag sa 27 ka local employers ug 15 ka overseas placement agencies.

            Nagpunsisok ang mga aplikante sud sa dakong wanang dinhi (nga may kapasidad nga 5,000) ug mas daghan pang nag-atang sa gawas sa ilang kahigayonan pagsud.  Ang kakugi sa mga aplikante gikan sa Danao ug kasilinganang mga lungsod maoy labing lig-ong pasalig nga way Sugbuanong mamatay sa gutom.

                        -o0o-

            Pila lang ka lakang gikan dinhi masaksihan ang dako sang tapok sa katawhan sa Danao Fish Port, ang usa sa labing madasigon nga dunggoanan sa isda karon sa Sugbo.  Matod ni Danao City Councilor John Cane bisan ang mga mangingisda gikan sa ubang mga lalawigan nidunggo dinhi kay barato ra ang ilang gipahamtang nga bayranan, gawas nga hapsay kaayong pantalan.

            Nakasuway na ko sa lamian nga mga kan-anan sa ikaduhang andana sa fish port.  Ang tanang namaligya og pagkaon mao ang mga kanhi mamaligyaay sa kadalanan.  Ang mga mangaon nga naglakip sa mga namiyahe gikan ug paingon sa amihanang Sugbo nihangop sa kalab-as sa hangin gikan sa dagat ug sa kahamugaway sa parkinganan sa ilang sakyanan.

                        -o0o-

            Dungan nga gipahigayon ang Local ug Overseas Job Fair sa Tesda.  Nga may maayong balita alang sa mga wa ma-HOTS (hired on the spot):  Saw-on sila og libreng pagbansay-bansay sa bisan unsang katakos nga ilang tinguhaon nga makuha ug hatagan pa gyod silag inadlawng hinabang alang sa pagkaon ug transportasyon (P130 alang sa mga mamumuo nga nataktak sa trabaho tungod sa krisis ug P60 alang sa ubang mga aplikante).

            Nagsugwak sab ang mga aplikante sa ParkMall sa Mandaue Reclamation Area.  Kasagaran nila nanglakaw gikan sa highway kay pipila pa man ka PUJs ang nagsubay karon sa ruta.

                        -o0o-

            Sa Danao lunlon manomano ang paghikay sa mga dokumento sa mga aplikante; sa ParkMall computers ang nag-encode sa katakos ug edukasyon sa mga aplikante.  Di ni unang higayon nga gipahigayon ang hi-tech nga job fair.  Apan mas paspas, mas hapsay ug mas daghang maatimang aplikante ug, labaw sa tanan, mas daghang makatrabaho sa manomano.

            Tingali sa umaabot nga mga adlaw, kon mas kamao na sa computers ang mga aplikante, kon mas lapad ug mas barato nang internet access, kon mas kasaligan ug kamenosan nang ungot sa internet, di na sila maghago pag-adto sa ParkMall o pag-anhi sa Danao:  Magkatagbo ug magkasabot na sa internet ang aplikante gikan sa iyang bay ug ang employer gikan sa iyang buhatan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 29, 2009

                SABLIGAY SA LAPOK

 

            Nakaginhawa kog luag dihang tulo ra ka senador ang nitunga sa imbestigasyon sa Senado sa eskandalo sa pagkatap sa sex video nilang Dr. Hayden Kho ug sa biktima niyang kababayen-an.  May kabuot pa diay ang kinabag-an sa mga senador sa pagdumili pagsalmot sa kalihokan nga mas maayong itugyan na lang ngadto sa ubang mga buhatan sa kagamhanan, nga mas takos nga mosusi unsay mga balaod nga nalapas ug kon kinsay mga responsable nga angayng manubag ug masilotan.

            Apan nahugno kog balik pagsugod nag tingog nilang Senador Jamby Madrigal, Senador Jinggoy Estrada ug Senador Bong Revilla.  Way bisan usa nila nga nakahunahuna pagsusi may quorum ba.  Samang way bisan usa nila nga nakatugkad sa tinuod nilang gimbuhaton.

                        -o0o-

            Ang nitumaw sa imbestigasyon mao nga si Kho, bisan sa tanan niyang mga bisyo ug eskandalo, mas utokan kay sa tulo ka senador nga nisukitsukit niya.  Mas tin-aw ang iyang panghunahuna, mas nakakita siya sa mas dakong hulagway sa eskandalo ug mas takos siyang mopasabot sa iyang kaugalingon.

            Si Revilla nabisto na gyod nga di diay katarung og sulti ug pangutana kon way script.  Bisan ang iyang mga pangutana alang nilang Katrina Halili ug Kho klarong gisag-ulo ug hinimo sa ubang mga tawo.  Arang-arang unta si Estrada kay makahimo og iyang kaugalingong mga pangutana.  Apan giisip niyang mas mahinungdanon ang pagpahibawo nga wa pa siyang kakita sa sex video. Salamat na lang nga wa pakita si Senador Lito Lapid.

                        -o0o-

            Wa papiri pagpakauwaw si Madrigal.  Nga inay maoy magda og buot isip pangu sa Senate Committee on Women mao na hinuoy nag-una-una og pabadlong.  Bisan sa ka-emosyonal sa tanang nanambong, gisaling-it gyod niya pagdayeg ang sininaan ni Atty. Adel Tamano, ang abogado ni Dr. Vicky Belo, ug pag-una-una pagproklamar nga umaabot nga senador.

            Dihang nihimo sa iyang kaugalingon salida ang kanhi polis, kanhi mayor ug karon tabloid reporter nga si Abner Afuang nabisto ang kahilaw ni Madrigal.  Gipahilom niyang mga tawo, gibadlong niya si Katrina nga igo lang niingon nga "baga og nawong" si Kho, apan gipatuyangan ang simang nilang sulti ug sa duha niya ka kauban.

                        -o0o-

            Kamao gyod si Kho.  Kay nagkabulingit na man sa di kapanalipdan niyang pagbinastos nilang Katrina ug sa ubang mga biktima, nanglabay na lag lapok.  Nilampos paglampornas ni Katrina nga gipasanginlang maoy naglawog og drugas niya.  Ug gipaburot pa gyong supplier sa drugas nga wa nganli tungod sa kahadlok sa iyang kinabuhi.

            Adik man o dili si Katrina, di maibanang atraso ni Kho pagkuha og video sa ilang panaghilawas nga way pananghid.  Motug-an man o dili si Kho kinsang durugista, taphaw ang iyang pasangil.  Ug bisan unsa pay pasalig ni Madrigal niya, di silang kapanalipod ni Kho, samang way nahimo pagpugong sa pagkabilanggo ni Jun Lozada.  [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 28, 2009

                SABOTAHE SA EDUKASYON

 

            Angayng pasidunggan ang pribadong sektor sa pagtabang sa mga panginahanglan sa mga tulonghaang publiko.  Kay tinuod man gyong tabanganan ang mga tulonghaan, labi na sa labing kabos ug hilit nga mga dapit sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud.  Ug gikinahanglan ang hinabang sa tanang nagpakabana nga hut-ong sa katilingban.

            Apan kon imong tan-awon ang kakuwangan sa mga tulonghaan makapanlingo ka.  Naglakip sila sa labing batakan nga mga panginahanglan.  Ang kapakyas sa kagamhanan pagtukod sa tukmang gidaghanon sa mga lawak saringan, pagkuha sa tukmang gidaghanon sa mga magtutudlo ug pagpamalit sa tukmang gidaghanon sa mga libro nagmatuod nga pagarpar lang tanang pasangil sa pamunoang Arroyo pagpalambo sa edukasyon.

                        -o0o-

            Mao nga samtang makatabang ang pribadong sektor, angayng susihon diin padung ang binilyon ka pesos nga gahin alang sa mga tulonghaang publiko.  Nga nagsapaw-sapaw na sa kadaghan sa mga pamunoan nga nagpuli-puli sa gahom.  Nganong may mga klase pa man gihapon ilawom sa mga punoan sa kahoy?  Nganong may mga magtutudlo man gihapon nga mapagaw kay dul-an sa gatos ang mga tinun-an sa iyang klase?

            Nganong bisan sa kadako sa tinuig nga gahin alang sa edukasyon, nakalusot man lang gihapon ang mga libro nga, gawas nga labihang nihita, puno sa kasaypanan?  Nahurot bang pundo pagpangompra sa noodles nga gawas nga labihang mahala, hupas pa gyod ug way bitamina?  O natilok sa kadagko ug kadaghan sa streamers ni Education Secretary Jesli Lapus?

                        -o0o-

            Daghang salamat sa mga hinabang nga nagbaha alang sa mga biktima sa sunog sa Umapad, Mandaue City.  Sinakong bugas, kinarton nga sardinas ug noodles ug pinutos nga mga sinina ug mga gamit sa panimay ang gipanghatag sa manggihatagon nga mga kapamilya sa ABS-CBN Regional Broadcast Complex ug ubang hatdanan sa Metro Cebu.

            Tungod sa kapaspas sa pag-abot ug kadaghan sa mga hinabang, makapamutos na karong adlawa ang mga boluntaryo sa Association of Concerned Texters (ACT) ug maapud-apod nang mga hinabang ngadto sa mga biktima ugmang adlawa.  Daghang salamat sa mga nakahatod na sa ilang mga hinabang.  Sa mga wa pang kahatag, daghang salamat daan.

                        -o0o-

            Laing mas dinalian nga panginahanglan sa mga biktima sa sunog, labi na sa mga bata, mao ang mga gamit sa tulonghaan.  Tungod sa kadaghan sa mga atimanunon sa ilang mga ginikanan—gikan sa inadlaw nilang pagkaon ngadto sa kasamtangan nila nga kapasilongan—gikahadlokan nga mataligam-an ang pagpamalit sa ilang notebooks, mga papel ug ubang panginahanglan sa klase.

            Maayo na lang nga nitugot ang Departamento sa Edukasyon (DepEd) nga langayon og usa ka semana ang pagbukas sa klase sa mga tulonghaan sa Umapad ug Opao, nga maoy gipabakwetan sa mga biktima.  Duna pay igong panahon pagsulbad sa ilang suliran.  Kon naglibog ka pa unsay itampo sa Kapamilya Relief Campaign, palihug ayaw kalimti ang panginahanglan sa mga tinun-an.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 27, 2009

                TIPIGANAN SA SUGBO

 

            Pormal nang ilusad karong Hulyo ang "Tipiganan sa mga handumanan sa Kinaiyang Sugbuanon."  Ang museum maoy usa sa mga bunga sa duha ka sunudsunod nga tuig sa pagpasidungog ni Dr. Jose "Sir Dodong" Gullas sa labing bantogang mga Sugbuanon sa nagkalainlaing natad, labi na sa musika.

            Nga maoy labing tukma nga sunod nga lakang.  Kay unsa man tuoy mas maayong paagi sa pagpabiling buhi sa kagahapon, kasaysayan ug kinaiyang Sugboanon gawas sa paghagdaw, paghipos, pagtigom ug pagtipig sa tanang mahinungdanon nga mga tipaka nga mopalili nato sa kinabuhi—gikan sa yanong inadlaw-adlaw nga kasinatian ngadto sa labing dagko nga mga pakigbisog, kadaogan ug kapildehan—sa atong katiguwangan.

                        -o0o-

            Ang labing bililhong kabilin nga maangkon sa "Tipiganan" mao ang piano ni anhing Ben Zubiri.  Nga maoy iyang gigamit pagtagik sa huni sa way kamatayon niyang mga awit—apil nang "Matud Nila" ug "Nganong Mipakita Ka Man."  Si Zubiri maoy usa sa labing unang napasidunggan sa nahimo nang tinuig nga paghandum ni Sir Dodong sa "Kinaiyang Sugbuanon."  Ang pasidungog gihangop sa iyang mga anak nga silang Nora ug Edwina.

            Padayon nga nakigsabutsabot si Sir Dodong sa banay ni anhing Noy Metring Ylaya, nga giisip sa mga musikero nga maoy labing maayong accordionist sa iyang panahon.  Si Noy Metring gidapit sa makadaghang higayon ni Presidente Carlos Garcia pagtokar sa Sugbuanong mga awit sa Malakanyang.  Ang accordion ni Noy Metring gikatahong nakaluwas sa iyang kinabuhi.

                        -o0o-

            Gisuwatan ni Sir Dodong ang mga mayor sa mga dakbayan ug kalungsoran sa Sugbo pag-ila sa Sugbuanong mga kinaiya sa ilang tagsatagsa ka mga dapit nga angayng tun-an ug tigumon sa "Tipiganan."  Nagpakitabang sab si Sir Dodong nilang Msgr. Esteban Binghay ug Msgr. Pat Alcazaren nga adunahan og kasayuran mahitungod sa labing karaang mga kinaiyang Sugbuanon sa pagpanganak, pagbunyag, pagminyo, paghaya ug paglubong.

            Nanghinaot si Sir Dodong nga ang mga Sugbuanon nga mahigugmaon sa atong kagahapon ug kasaysayan sa pagtampo sa mga paningkamot nga di hingpit nga malubong sa kalimot ang "Kinaiyang Sugbuanon."  Ang kalimot way gahom batok sa iyang gitukod nga "Tipiganan."

                        -o0o-

            Kon ikaw, o imong mga kaila, dunay gitipigan nga mga tipaka sa kagahapon sa Sugbo—instrumento sa musika, music worksheets, o bisan unsang basahon o handumanan nilang Noy Inting Rubi, Ben Zubiri, Noy Minggoy Lopez, Noy Maning Velez, Noy Cacoy Canete ug daghan pang uban—palihug duawa ang buhatan ni Sir Dodong sa University of the Visayas (UV) aron:

·        Ma-resibohan ang imong mga tinipigan;

·        Mabutangan og petsa ug ubang mga ilhanan alang sa kasayuran sa kadaghanan, labi na sa umaabot nga mga kaliwatan; ug

      *    Mapasundayag ang imong gipakisaw-an nga mga tipaka sa kagahapon ug kasaysayan sa "Tipiganan sa mga Handumanan sa Kinaiyang Sugbuanon."  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 26, 2009

                        TABANG SA UMAPAD

 

            Duha ka dagkong kalihokan ang ipahigayon karong semanaha pagsagakay sa mga mamumuo nga nakulban og kaldero tungod sa pagpanak-op o paghinay sa patigayon sa mga kompaniya ug mga pabrika.  Magdungan karong Biyernes, Mayo 29:

·        Ang local ug overseas job fair sa Dakbayan sa Danao nga ipahigayon sa Danao Civic Center; ug

·        Ang Jobs bridging sa Tesda sa Park Mall sa Mandaue City Reclamation Area.

            Lahi sa nangaging job fair ang kalihokan sa Tesda.  Ang mga aplikante nga di ma-HOTS (hired on the spot) bansay-bansayon aron mas daling makatrabaho.  Gawas nga libreng matrikula sa training, may food ug transportation allowance.  Hatagan og unang pagtagad ang mga natangtang sa trabaho.

                        -o0o-

            Kapin sa duha ka libo ka pamilya ang nawad-an og mga panimay sa dakong sunog nga niulbo sa Barangay Umapad sa Dakbayan sa Mandaue niadtong Dominggo sa gabii.  Tungod ini, gilusad dayon sa DYAB Abante Bisaya ug ABS-CBN Cebu ang Kapamilya Relief Campaign alang sa makaluluoy nga mga biktima sa katalagman.  Sa makausa pa, manuktok na sab mi sa malumo nimong kasingkasing.  Palihug tabangan na sab nato ang labing nagkinahanglan natong mga kapamilya.

            Ang labing dinaliang mga panginahanglan sa mga biktima mao ang mga pagkaon (bugas, sardinas ug noodles), mga sinina, mga gamit sa panimay, mga tambal ug mga sangkap pagpabarug pagbalik sa ilang mga pinuy-anan.

                        -o0o-

            Nahibawo ming krisis karon.  Nga kasagaran nato wa sa posisyon sa pagtabang.  Nga hunahuna na lang natoy nagdako apan nagkagamay ang atong matunol.  Nga duna tay tagsatagsa nato ka mga panginahanglan.  Busa kinahanglan nga daginuton ang tanan natong tinigom simbako mas mograbe pa gyod ang kalibotanong krisis sa ekonomiya.  Apan mas makahuloganon ang paghatag bisan kon kita mismo nagkinahanglan kay sa igo lang nga pagpanghatag sa unsay atong mga sobra.

            Ang imong hinabang mahimong ihatod sa mosunod:

·        ABS-CBN Regional Broadcast Complex sa Jagobiao, Mandaue City;

·        Wow Travel and More outlets sa Robinson's sa Fuente, Gaisano Mactan ug atbang sa Birhen sa Regla Parish sa Dakbayan sa Lapulapu; ug

·        Barangay Halls sa Basak, Pardo ug sa Apas sa Dakbayan sa Sugbo.

                        -o0o-

            Kon giluod na kang daan sa kontrobersiya sa sex video nilang Dr. Hayden Kho ug sa iyang mga biktima palig-ona pa gyong imong tiyan kay nikabayo na sa kontrobersiya ang mga senador ug mga kongresista.  Wa diay sukaranan ang mga panghinaot nga palabyon sa Kongreso kining maong eskandalo aron makatingob sa tinuod nilang trabaho pagpanday og mga balaodnon.

            Apan lisod lang gyong suklan ang nagpanilap nga kahigwaos pagtapok nilang Katrina Halili, Dr. Vicky Belo ug Kho sa usa lang ka dapit diin makapabaha ang mga politiko sa way kinutoban nilang mga pangutana.  Hinikalimtan ang mas nangalisbo nilang pakauwaw ug ang mas dinaliang panginahanglan sa katawhan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 24, 2009

                LEBRON GIHAPON

 

            Kay nagsugod na mang taping sa Kapamilya Winner Ka (KWK) nga giapilan sa anchors sa DYAB Abante Bisaya pagsaulog sa among anibersaryo karong Hunyo, napugos ko pagbiya sa kataposang mga gutling sa ikaduhang duwa sa NBA Eastern Conference Finals tali sa Cleveland Cavaliers ug Orlando Magic samtang nagtabla, 93-93.  Apan wa pa gani kong kagawas sa pultahan sa TV Newsroom, nanghugyaw nang among kaubanan.  Nakasyut si Hedo Turkoglu sa kataposang gutling aron pagpalabaw sa Magic 95-93.

            Bug-at ang akong buot nga nitalikod.  Tua na diay kapusta ang akong kaubanan sa Magic.  Sa wa pay pildeng Cavaliers, pwerte nilang abiba ni Lebron James.  Labaw sa tanan, 0-2 nang Cavs nga manung sa Orlando.

-o0o-

            Samtang nagtan-aw ko sa sadya kaayong pagbukas sa KWK, naghunahuna ko sa kalit nga pagtidlom sa kahigayonan sa kampeyonato ni Lebron.  Sa wa pang kasugod ang playoffs, gitag-an nang daan nga mosangko sa NBA Finals.  Human nila gisilhig ang Detroit Pistons ug Atlanta Hawks, gikoronahan nang daan si Lebron nga maoy bag-ong hari sa NBA, sunod ni Michael Jordan ug labaw ni Kobe Bryant.

            Samtang nanayaw silang Dave Tumulak, Ahmed Cuizon, Jun Tariman, RC Dalaguit, Edison delos Angeles, Ferdinand Manus, Atty. Pat Acabodillo, Atty. Boy Alo ug Atty. Jun Arriesgado kuyog sa ubang mas batan-ong contestants, naghunahuna ko sa katam-is kaha sa pagsaulog nilang Dwight Howard ug kaubanan nga ilang napahagsa si Lebron sa iyang kaugalingong tugkaran.

-o0o-

            Sa break sa taping, nisud sa barn ang usa sa akong kauban pagtan-aw sa duwa ug nibalita nako nga nidaog ang Cavs.  "Giunsa?," nangutana ko niya.  "Three points si Lebron," tubag niya.  "Sa kataposang segundo?," di kong katuo.  "Lagi!"

            Wa gyod ko motuo.  Pag-break sa paniudto, nisaka ko sa newsroom ug nitan-aw sa resulta sa duwa sa internet.  Ang hulagway sa "miracle shot" ni Lebron ang nisugat nako.  Nga gideklarar sa mga eksperto nga nipapas sa laksot nga kasaysayan sa Cavs.  Nga wa pang hingpit makabangon gikan sa "The Shot" ni Jordan nga nipalagpot nila sa playoffs kawhaan ka tuig nang nilabay.

-o0o-

            Tabla ang series nga mobalhin na sa korte sa Magic.  Diin gilubong nilag 29 puntos ang Cavs sa regular season.  Mosamot kadominante si Howard.  Mas hingigo pa gyod silang Turkoglu, Rashard Lewis ug Mickael Pietrus.  Napukan sa batan-ong Magic ang hinog na kaayong Celtics.  Way sukaranan nga magduda na karon sa ilang katakos pagtiwas sa mas hilaw nga si Lebron.

            Hangtod sa three point shot ni Lebron.  Alang nako, mao toy mopatimbakuwas sa kadominante nilang Lebron ug kaubanan.  Ang mosunod nga mga duwa di na sama kahigpit sa unang duha.  Ug mag-una si Lebron sa finals kay ni Kobe nga naglisod pagwakli ni Carmelo Anthony.  Gawas kon tsamba ra tong Lebron.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 23, 2009

                HALAD SA CANLAON

 

            Canlaon City, Negros Oriental—Nagpanon ang mga molupyo dinhi ug sa kasilinganang kalungsoran pagpahimus sa dakong piyesta sa mga pangalagad sa labing unang Halad sa Kapamilya sa Dakbayan sa Canlaon.  Silang Mayor Judith Cardenas ug Bise Mayor Jimmy Clerigo ug ubang mga opisyal sa Canlaon hingpit nga nigakos sa pagtuo nga ang labing epektibong paagi pagsagang sa makalilisang nga kalibotanong krisis mao ang pagpalambo sa katakos sa katawhan pagpakigbatok ini.

            Napamatud-an ni sa makadaghan nang higayon.  Di lang sa mga Halad sa Kapamilya sa Sibonga, Dalaguete ug Liloan sa Sugbo, ug karon sa Canlaon.  Kon dili sa nangagi sang job fair, medical mission ug relief campaigns nga gipasiugdahan sa ABS-CBN.

                        -o0o-

            Alang sa mga molupyo sa Canlaon (dakbayan nga may 46,000 ka mga molupyo) ug kasilinganang kalungsoran, dako kaayong tabang ang di malalis nga bentaha sa local ug overseas job fair:  Ang pagtapok sa local employers ug overseas placement agencies uban sa kaliboan ka kahigayonan sa trabaho sa usa lang ka dapit ug higayon; ug ang mga aplikante makapatuyang sa pagpili ug pagpalambo sa ilang kahigayonan nga makatrabaho nga di kinahanglang mahilis ang tikod sa ilang sapatos ug mahurot ang tanan nilang hiniposan sa pagbiyahe og layo.

            Wa makapaalkanse sa ilang pag-anhi sa lapad nga Canlaon City Gym ang libreng tambal alang sa ilang mga masakiton, libreng tuli sa ilang kabataan ug tiningob nga pangalagad sa lokal ug nasudnong mga buhatan sa kagamhanan.

                        -o0o-

            Nakahigayon pagtambong sa kalihokan dinhi si Labor Regional Director Elias Cayanong.  Kinsa nihangop sa aktibo nang pagtabang sa lokal nga mga opisyal di lang sa pagpaduol sa kahigayonan sa panrabaho ngadto sa ilang mga molupyo kon dili sa pagpasiugda sab og ilang kaugalingong mga programa pagtabang sa labing naigo sa krisis.

            Gipahibawo ni Cayanong nga padayon silang nangitag paagi pagpalambo sa mga job fair.  Giawhag nilang overseas placement agencies sa paghunong na pagpahimus sa job fair aron pagtapok lang sa mga aplikante kon dili sa pagpakatap na gyod nila sa bakanteng mga trabaho nga mas tag-as ang mga suholan ug mga benepisyo sa nagkalainlaing kanasuran sa labing daling panahon.

                        -o0o-

            Ang among kaubanan sa ABS-CBN Dumaguete naabtan og upat ka takna sa pag-abot dinhi.  Apan katloan ka gutlo ray gikinahanglan sa among SkyPatrol pagtugpa dinhi agi sa Toledo sa kasadpang Sugbo.

            Nabalaka ang piloto nga maglisod mi pagtugpa.  Kay gikaintapan ang Canlaon sa kabaga sa iyang gabon.  Maayo na lang nga labihang hayaga sa among pag-abot.  Ang kainit sa adlaw nahabol sa mas nabantog nilang katugnaw.  "Morang aircon ang tibuok syudad," segun sa usa ka molupyo.  Daghang hinungdan sa pagduaw ning "Summer Capital" sa Kabisay-an.  Ganahan kong motilaw sa ilang durian, moapil sa 42 ka tawo paggakos sa ilang 1,328 anyos nang higanteng dakit (balete) ug mokatkat sa ilang bulkan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 23, 2009

                HALAD SA CANLAON

 

            Canlaon City, Negros Oriental—Nagpanon ang mga molupyo dinhi ug sa kasilinganang kalungsoran pagpahimus sa dakong piyesta sa mga pangalagad sa labing unang Halad sa Kapamilya sa Dakbayan sa Canlaon.  Silang Mayor Judith Cardenas ug Bise Mayor Jimmy Clerigo ug ubang mga opisyal sa Canlaon hingpit nga nigakos sa pagtuo nga ang labing epektibong paagi pagsagang sa makalilisang nga kalibotanong krisis mao ang pagpalambo sa katakos sa katawhan pagpakigbatok ini.

            Napamatud-an ni sa makadaghan nang higayon.  Di lang sa mga Halad sa Kapamilya sa Sibonga, Dalaguete ug Liloan sa Sugbo, ug karon sa Canlaon.  Kon dili sa nangagi sang job fair, medical mission ug relief campaigns nga gipasiugdahan sa ABS-CBN.

                        -o0o-

            Alang sa mga molupyo sa Canlaon (dakbayan nga may 46,000 ka mga molupyo) ug kasilinganang kalungsoran, dako kaayong tabang ang di malalis nga bentaha sa local ug overseas job fair:  Ang pagtapok sa local employers ug overseas placement agencies uban sa kaliboan ka kahigayonan sa trabaho sa usa lang ka dapit ug higayon; ug ang mga aplikante makapatuyang sa pagpili ug pagpalambo sa ilang kahigayonan nga makatrabaho nga di kinahanglang mahilis ang tikod sa ilang sapatos ug mahurot ang tanan nilang hiniposan sa pagbiyahe og layo.

            Wa makapaalkanse sa ilang pag-anhi sa lapad nga Canlaon City Gym ang libreng tambal alang sa ilang mga masakiton, libreng tuli sa ilang kabataan ug tiningob nga pangalagad sa lokal ug nasudnong mga buhatan sa kagamhanan.

                        -o0o-

            Nakahigayon pagtambong sa kalihokan dinhi si Labor Regional Director Elias Cayanong.  Kinsa nihangop sa aktibo nang pagtabang sa lokal nga mga opisyal di lang sa pagpaduol sa kahigayonan sa panrabaho ngadto sa ilang mga molupyo kon dili sa pagpasiugda sab og ilang kaugalingong mga programa pagtabang sa labing naigo sa krisis.

            Gipahibawo ni Cayanong nga padayon silang nangitag paagi pagpalambo sa mga job fair.  Giawhag nilang overseas placement agencies sa paghunong na pagpahimus sa job fair aron pagtapok lang sa mga aplikante kon dili sa pagpakatap na gyod nila sa bakanteng mga trabaho nga mas tag-as ang mga suholan ug mga benepisyo sa nagkalainlaing kanasuran sa labing daling panahon.

                        -o0o-

            Ang among kaubanan sa ABS-CBN Dumaguete naabtan og upat ka takna sa pag-abot dinhi.  Apan katloan ka gutlo ray gikinahanglan sa among SkyPatrol pagtugpa dinhi agi sa Toledo sa kasadpang Sugbo.

            Nabalaka ang piloto nga maglisod mi pagtugpa.  Kay gikaintapan ang Canlaon sa kabaga sa iyang gabon.  Maayo na lang nga labihang hayaga sa among pag-abot.  Ang kainit sa adlaw nahabol sa mas nabantog nilang katugnaw.  "Morang aircon ang tibuok syudad," segun sa usa ka molupyo.  Daghang hinungdan sa pagduaw ning "Summer Capital" sa Kabisay-an.  Ganahan kong motilaw sa ilang durian, moapil sa 42 ka tawo paggakos sa ilang 1,328 anyos nang higanteng dakit (balete) ug mokatkat sa ilang bulkan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 22, 2009

                SAYOP NGA KAKUGI

 

            Atubangan sa managkaluhang higanteng mga suliran sa kalibotanong krisis sa ekonomiya ug sa kalibotanong hulga sa makamatay nga kagaw sa hilanat, ang labing init nga kontrobersiya nga nakapaukay sa atong katawhan mao ang sex video ni Dr. Hayden Kho uban nilang Katrina Halili, Maricar Reyes ug sa usa ka Brazilian model.

            Ambot ngano:  Gusto ba lang tang moikyas gikan sa kapait sa tinuod nga kinabuhi; o buot lang tang manglili sa mga tinagoan sa ubang mga tawo, labi na kon inilang mga artista o gamhanang mga politiko; o wa lang gyod tang katugkad sa nagtiyabaw nga panginahanglan pag-una sa mas mahinungdanon ug mas dinalian natong mga panginahanglan isip nasud ug katawhan?

                        -o0o-

            Haskang kugihana natong nagsusi ug nangita sa websites nga nahimutangan sa sex video, labi na pagkahibawo nga ang pasiunang video sa sayaw-sayaw nilang Hayden ug Katrina sa "Beautiful Girls" ug "Careless Whisper" sa YouTube wa ra diay sa kumingking sa kahilas sa mas taas ug mas tinagoan nga video.

            Nganong di man ta sama kakugihan sa pagsusi giunsa paggasto ang atong hinagoan nga buhis?  Nganong kahibawo man ta mopadagan sa komplikado kaayo nga uTorrent apan manghuy-ab ug mangawot dayon sa ulo kon pabasahon na sa COA report sa CICC ug ubang kontrobersiyal nga mga transaksiyon?  Nganong himalitan mang DVDs nilang Hayden ug Katrina apan gilangaw ang gipanghatag rang CDs sa "Hello Garci?"

                        -o0o-

            Sama sa naandan, gihugopan dayong kontrobersiya sa tanang gustong mosakay:  Gikan sa senador nga nikalit lang pagka kampeyon sa katungod sa kababayen-an human pasanginling nipahilak sa iyang asawa tungod sa kalambigitan sa mas daghang kababayen-an; ngadto sa kongresistang nagtuong magapos niyang internet.

            Sama sa naandan, nanganti ang NBI pag-ila sa nag-upload sa sex video aron ilumpong ubang Hayden ug kapahamtangan sa labing bug-at nga silot.  Bahala na kon wa pa mailhi kinsay nagpakatap sa "canister video" sa VSMMC.  Nanganti sang Philippine Medical Association pagsilot ni Dr. Kho.  Bahala na kon inutil sa ilang mga sakop nga gipasanginlang niluba sa mga pasyente.

                        -o0o-

            Sukwahi sa kalbaryo nga nahiagoman karon sa mga hingtungdan, daghang nalipay sa salida nga nakapa-intriga sa katawhan:

·        Si kanhi Senate President Manny Villar nahuwasan nga di sama kalisod ang pagpatin-aw sa pagburot sa iyang patigayon sa gipasukip nga gahin sa C-5 road project sa paglit-ag ni Hayden sa nabiktima niyang kababayen-an;

·        Si Pres. Arroyo, atubangan sa nagkagamayng kapilian paglugway sa pagpabilin sa gahom, mas makabuylo pagpangitag dugang mga paagi pagtino nga di siya mahisamang Erap human sa 2010; ug

*   Ang mga pasyenteng way tarung kinatulgan tungod sa kalibotanong panghadlok sa human flu nakamatngon nga may mas nangalisbo pang kagaw nga mas paspas nga nikatap sa way pag-agi sa mga pantalan ug tugpahanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 21, 2009

                PAKPAK NI GWEN

 

            Mahimong mabasura ang kasong ipasaka nilang Gobernador Gwen Garcia ug mga magpapatigayon sa Sugbo batok sa higanteng mga kompaniya sa lana.  Mahimong lamyon lang sa Oil Deregulation Law ang pangutana nganong labaw og P8 ang lana sa Sugbo kon itandi sa ubang mga lalawigan.  Mahimong namolitika lang si Garcia.  Mahimong gusto lang mosusi sa iyang kahigayonan kon modagan pagka bise presidente.

            Apan bisan unsa pay iyang katuyoan ug bisan unsa pay dangatan sa kaso, mas maayo gihapong nitingog ug nibarug siya.  Lahi sa ubang kadagkoan sa kagamhanan nga igo lang nangiyugpos.

                        -o0o-

            Ang mga representante sa mga kompaniya sa lana wa mahadlok ni mabalaka sa pagpangisog ni Garcia.  Inay maghago pagpasabot nganong mas mahal ang krudo ug gasolina sa Sugbo kay sa Davao, Cagayan de Oro ug Metro Manila, nipasamot sa kalibog:

·        Di nila ikatug-an ang kinatibuk-ang gasto sa ilang pagda sa lana sa mga depot ug pag-apud-apod sa gasoline stations sa Sugbo;

·        Hasta sila wa sab hingpit kasabot sa sistema sa pagtakda sa presyo; ug

·        Mas ganahan silang motubag nilang Garcia ug kaubanan sa hukmanan.

            Labing lig-ong timaan nga wa sila mahudlat:  Samtang tak-om sa Kapitolyo, giluto nilang laing makalilisang nga usbaw sa lana (P1.50 matag litro sa gasolina ug P.50 sa krudo ug kerosene) alang sa Davao, Cagayan de Oro, Metro Manila ug, bahala nag masuko si Garcia, sa Sugbo.

                        -o0o-

            Ang pagdapit ni Garcia sa media gikan sa kaulohan nakapasibaw sa mga huhongihong nga ang salida di lang alang sa Sugbo kon dili alang sab sa taga Manila ug ubang bahin sa nasud.  Kon nakalimot na sila nga siyay nag-andam sa venue sa Asean Summit niadtong 2007, hinaot makaila sila pagbalik niya nga maoy nibarug alang sa mga konsumidor nga gidaugdaog sa cartel.

            Kon modagan man gyod og nasudnong katungdanan, angayng saktan ni Garcia ang iyang pangisog og pangaliya:  Nga di managan sa samang katungdanan ang mas inilang mga kaatbang nga taguon lang nato sa mga ngan nga Chiz, Kiko, Loren ug Vilma.

                        -o0o-

            Matinud-anon man o namolitika lang, salamat ni Garcia sa iyang pagpunit sa kawsa nga igo lang gipaukyab sa pagarpar apan wa gyod lihoka sa ubang mga politiko.  May mahimo man o wa, daghang salamat sa iyang pagpahuwam sa iyang gahom ug buhatan pagpadayag sa giluom nga tiyabaw sa kinabag-an—nganong silay gidakdakan sa tanang usbaw apan igo lang gipalaway sa pagtidlom sa presyo sa lana sa merkado sa kalibotan?

            May kamandoan nang hukmanan sa Manila nga ablihan ang mga libro sa Petron, Shell ug Chevron.  Ang kaso ni Garcia makadason sa petisyon sa mga konsumidor.  Bahala na kon mapilde lang gihapon sa kapulihay, way makapugong sa mga konsumidor pagpakpak ni Garcia ug sa uban nilang kampeyon.  Bisan unsa kakasamtangan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 20, 2009

                BRIGADA NI LAPUS

 

            Bisan sumpayon pang tanang streamers ni Education Secretary Jesli Lapus nga naghangop niya sa mga tulonghaang publiko sa kalungsoran ug mga dakbayan sa tibuok nasud, di matapakan ni matabonan ang tanang gubaong mga lingkoranan, buslutong mga atop, kalang-og sa mga pansayan ug kakuwang sa mga magtutudlo ug mga lawak saringan.

            Apan kon ang gigasto sa streamers ni Lapus gigasto pa alang sa mga tulonghaan, di unta ampay sa pukling ang mga lingkoranan, di unta manglusot ang dagkong talisik ug naglingiting nga kainit sa mga atop, di unta mangalisbong mga pansayan, di unta tabangan ang magtutudlo sa dul-an sa gatos ka tinun-an ug wa nay magklase ilawom sa punoan sa mangga.

                        -o0o-

            Wa pa matagbaw si Lapus nga nagkumbitay ang iyang streamers sa tibuok tuig tingtungha sa bahin sa mga tulonghaan nga bantang sa kadalanan, atol sa paglusad sa Brigada Eskwela mas nagbansiwag pa gyod ang iyang dagway kay sa pagtinabangay sa mga magtutudlo, mga ginikanan ug mga tinun-an.  Di kong kabasol sa mga kawani sa DepEd kon naglibog nagpasiugda ba silag Brigada o napugos pagpangampanya alang ilang amo nga namolitika.

            Unsa may mga mithi nga ikatudlo sa mga magtutudlo ngadto sa mga bata kon magpaundayon ug magpagamit lang sila?  Apan sa pikas nga bahin, unsa may ilang mahimo pagsukol sa mga amo nga nagpulipuli pagpahimus sa ilang kahuyang, kawad-an ug desperadong panginahanglan og panginabuhi?

                        -o0o-

            Unsa man tuod ang kalainan ni Lapus sa iyang mga gipulihan?  Nasulbad ba niyang pagpaburot sa gasto pagprinta sa mga libro nga inay makapalambo nakahilo na hinuon sa panghunahuna sa mga bata sa sayop nga mga kasayuran?  Gawas nga nagpadayon ang higanteng eskandalo, napakapinan pa gyod sa transaksiyon pagpangompra sa labing mahalong noodles sa tibuok kalibotan nga way bisan gamayng lama sa bitamina.

            Di hinuon ning kapugong niya pagpapili sa Senado.  Ug kon paluyohan sa kinatibuk-ang makinarya sa pamunoan nga wa mabantog sa pagtahud sa kaligdong sa mga botante mahimong di sab ni kapugong sa iyang pagdaog.

                        -o0o-

            Di kapaabot ang mga magtutudlo ug mga tinun-an nga molahi si Lapus sa pamunoan nga nagbutang niya sa katungdanan.  Kinsa may makabasol niya kon igo lang mosunod sa mas dako niya nga nisulbad sa kakuwang sa mga lawak saringan pinaagi sa pag-usab sa ihap sa mga tinun-an nga mahansak sa klase sa buntag, hapon ug gabii?

            Ang pamunoang Arroyo nahimong way kinutoban nga kutay sa pakauwaw, pahimus ug paburot sa gahom.  Giinat gyod nilang pailob sa katawhan sa way kukaikog nilang mga binuang.  Hangtod nga mahudlat lang gihapon nila sa "check attendance" ug maulug-ulogan sa "bayanihan" sa "Brigada," magpadayon silang Lapus ug ang iyang mga padrino ug mga sumusunod pagluok sa ilang mga anak.  Ug sa mga anak sa ilang mga anak.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 19, 2009

                RAKET SA PARKING

 

            Tungod sa kanihit sa parkinganan ug sa kalangay sa mga sakyanang pamasahero tungod sa kahagip-ot sa mga agianan, nilambo pag-ayo ang patigayon sa parking nga pabayran.  Hapit tanang bakanteng luna duol sa shopping malls, mga buhatan sa kagamhanan ug pribadong mga kompaniya ug sa bahin sa Dakbayan sa Sugbo bisan ang kadaplinan sa kadalanan, paabangan na sa mamaradang mga sakyanan.

            Way gasto ang pagtukod og mga parkinganan.  Di magkinahanglan og atop.  Di gani kinahanglan nga sementuhon, o bisan abunohan lang og graba.  Ang mahinungdanon mao nga may igong hawan nga kapahimutangan sa mga sakyanan.  Barato na kaayong P15 matag takna nga bayad sa matag sakyanan.

                        -o0o-

            Tungod sa kamalambuon sa patigayon sa parking, niapil sa raket bisan ang mga simbahan ug mga tambalanan.  May mga parokya nga boluntaryo rang pangolekta apan may pipila sab nga nipahamtang gyod og tinong bayranan.  Kasagaran hinuon sa mga simbahan nakasukol pa sa tentasyon sa salapi.

            Mahinangpon nga nagpadailos sa batobalani sa kuwarta ang mga tambalanan.  Bisan unsa ka kadiyot nga molili lang sa imong higala o kapamilya nga pasyente, pabayron ka.  Bisan ikaw ang pasyente ug maabtan og pila ka adlaw ang imong sakyanan kay gipapaabot sa paghimsog sa imong panglawas, makig-indig sa gidak-on sa imong bayranan sa tambalanan ang makalilisang nimong abangan sa parking.  Nahadlok kong sama sa ilang kahigpit sa mga pasyente, tanggungon sab nilang imong sakyanan kon di dayon makabayad.

                        -o0o-

            Kon tihik ka pagbayad sa mga parkinganan, ug mosugal pagkawat-kawat pagbiya sa imong sakyanan bisan asa, ikaw ang ampay sa lokal nga mga kagamhanan ug sa ilang konsabo nga pribadong towing companies.  Nga mas malambuon pang patigayon kay sa mga parkinganan.

            Ayaw na pagpaabot nga pasidan-an.  Kay kon pabantayon, maibanan lang ang ilang kita.  Mas maayo man gani nga lipat-lipaton ka.  Patuohon nga way nagbantay ug way dakop.  Apan kon mahinayak na pagbiya sa imong sakyanan, guyuron dayon bisan mao pay imong pagtalikod.

                        -o0o-

            Bisan makabantay pa, guyuron lang gihapon ang imong sakyanan.  Kay kon igo lang multahan sa ilegal nga parking, gamay ray ilang makuwarta.  Makapaningil lang sa makahahadlok nga bayranan kon maguyod ang imong sakyanan.  Maong guyuron gyod nila.  Bahala nag magguyod ka pag-apil.  O bisan gukdon ug kulatahon una ka nila.

            Kuwestiyonable nang daan ang pagpahamtang sa mga lagda sa trapiko di aron paghapsay sa kadalanan kon dili aron sa pagnegosyo.  Mas dakong eskandalo kon kontratahon sa kagamhanan ang usa ka pribadong kompaniya, sa way pagtamod sa batakan nga panginahanglan sa subasta, aron maoy magnegosyo alang nila.  Labi na kon gamay ra kaayong bahin sa kagamhanan, di kalikayan ang pagduda nga ang mas dakong tipak tua tugpa sa pribado nilang mga panudlanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com